در مطلب قبل، رویکرد اصلی در طب اسلامی (1)، بیان شد که روش ائمه هدی علیهم السلام بیش از همه موارد، تاکید روی پیش گیری است. و بیان شد که اهتمام ایشان به قدری بوده که بالغ بر 11 هزار روایت در مسائل بهداشت، تغذیه و درمان بیان فرموده اند.
در این قسمت به مقابله با این باور
غلط پرداخته ایم که دارو خوردن از اساس کار پسندیده ای نیست و توصیه های
متعددی داریم که خوردن دارو را نکوهش می کنند و می گویند تا وقتی بدن تحمل
دارد دارو استفاده نکن!
این جا مناسب است یک بحث فرهنگی هم مطرح
شود. در تحقیقی که به صورت اجمالی انجام دادم متوجه این روحیه متاسفانه بد
در مملکت و کشور عزیزمان شده ام که مصرف دارو بی رویه یکی از عادات بد ما
ایرانی ها شده است. از طرف دیگر یک راحت طلبی در ما ایجاد شده به این خیال
که منبع بزرگی از نفت و گاز داریم و یا به پشتوانه تاریخی و ملی خود دوچار
نوعی غرور شده ایم. بی شک این خیالات و این فرهنگ غلط از تاثیرات غیر
مستقیم یهود و نقشه های شوم آن ها بوده است که ما این گونه تربیت بشویم.
چرا که اگر ما با این پشتوانه فرهنگی و دین ارزشمند اسلام و آموزه های آن،
کمر همت ببندیم و به طور جدی کار و تلاش کنیم در مدت کوتاهی همه معادلات
جهانی به نفع ما عوض خواهد شد همان گونه که الان تماما به نفع یهود و
صهیونیسم است. برای مثال این باور را قبول کرده ایم که اگر به کسی بگویی
این دستور تغذیه بی خطر را انجام بده و خوب شو از ما نمی پذیرد و شاید
بگوید بی سواد است که دارو نداد!! و یا قضیه فرهنگی دیگری که در زمان ملی
شدن نفت در بین قوم بختیاری اتفاق افتاد تا جایی که تبدیل به ضرب المثل شد
که می گفتند کسی که مهر علی علیه السلام را در دل دارد نفت ملی برای چه می
خواهد؟! (به زبان بختیاری : هر کی مهر علی به دلسه نفت ملی سی چنسه؟!) تا
ما دست از مقابله با منافع آن ها برداریم.
در احادیث این فراز به خوبی به چشم می آید که تا مجبور نشده ای به سراغ دارو نرو زیرا هر دارویی بالاخره عوارضی دارد حتی دارو های اسلامی! شاید این گفتار راهنمایی باشد برای ما به سمت این باور که خود را با تغذیه بلکه با دعا درمان کنیم و این مسئله خود، یکی از ارکان طب اسلامی است. از مضرات استفاده دارو چند روایت از بقیه برجسته تر هستند:
امام صادق (ع): تا هنگامی که بدنت تحمل درد را دارد از استعمال دارو پرهیز کن.
امام کاظم علیه السلام : هیچ
دارویی نیست مگر این که دردی را تحریک می کند. برای بدن هیچ چیز سودمند تر
از امساک و نخوردن نیست مگر آن چه مورد نیاز بدن باشد.
پیامبر صلی الله علیه و آله :هر کس مى تواند با بیمارى خود، سر کند، از درمان بپرهیزد، زیرا بسا دارویى که خود، بیمارى زاست. (نثر الدر ج 1 ص181)
این توصیه ها تا جایی پیش می روند که حتی موارد سخت تری را برای دارو ذکر می کنند. که انسان را به تعجب وا می دارد. و این خود نشانه اهمیت مطلب است.
امام کاظم علیه السلام : تا زمانى که بیمارى، به جد با شما درگیر نشده است، درگیر معالجه طبیبان نشوید،که درمان به مانند ساختمان است که اندک آن، شخص را به مقدار فراوانش مى کشاند. (علل الشرایع ص465 ح17)
امام على علیه السلام : خوردن دارو براى بدن، همانند صابون (شوینده) براى لباس است که آن را تمیز مى کند، امّا فرسوده اش هم مى کند. (شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20 ص 300 ح422 )
چند تذکر مهم:
اول : با تمام این احوال و اوصاف طب اسلامی در درمان هیچ بیماری ناتوان نیست بلکه در پیشگیری بسیار توانمند است.
دوم : این نکته از قلم نیفتد که با تمام
این احوال اگر کسی دارو استفاده نکند و به اصطلاح روایات تا تلخی دارو را
نچشد شفا پیدا نمی کند.
