روغن، پیام آور بیماری یا ماده ای حیاتی؟!

از بین موارد مختلف در تغذیه یکی از مواردی که بسیار در سطح سلامت جامعه تعیین کننده است مسئله استفاده از روغن ها است.

بی شک روغن یکی از مواد لازم در تغذیه و سلامت افراد بشر است اما وضعیتی که امروزه پیدا کرده اصلا وضعیت مناسبی نیست.

در اینجا باز هم مناسب است که یک بحث فرهنگی داشته باشیم و این حقیقت تلخ را تذکر بدهیم که متاسفانه با اینکه در جامعه ای اسلامی زندگی می کنیم اما غرب باوری و احساس نیاز به غرب و فرهنگ غربی هنوز مسئله ای آزار دهنده است و با اینکه در منابع دینی و حتی فرهنگ ایرانی خود مطالب ارزشمندی داریم که قابل اتکا و بهره برداری در تمام عرصه های زندگی می باشد، اما آنگونه که باید و شاید به طور جدی از آن بهره نمی بریم و از طرف مقابل هر چیزی که از طرف غرب و فرهنگ غربی به ما عرضه شود گویی وحی منزل است و ما قدرت نه گفتن به آن را نداریم.

این باور و عقیده، هم در توسعه و عدم توسعه اصل طب و تغذیه اسلامی و هم در مسائل دیگر فرهنگی بسیار حائز اهمیت است و نقش تعیین کننده ای در باور ما نسبت به این مطالب گران بها دارد.

به هر حال، مسئله استفاده از روغن یکی از مسائلی است که در این میان به طور کلی از فرهنگ غرب الگو برداری شده است. این الگو برداری و غرب باوری تا جایی است که حتی وقتی تعدادی از روغن ها مثل روغن زیتون و کنجد به راحتی قابل توسعه و تبلیغ و بهره وری است، اصلا مورد توجه قرار نمی گیرد. و حتی سوای از مسئله سلامتی، به بخش اقتصادی و بهره وری ارزی توجه کافی نمی شود. بنده اصلا سراغ ندارم حتی یک یار روغن زیتون و کنجد از طرف مسئولین مورد تاکید قرار گرفته باشد و گفته شود این دو روغن از سلامت بیشتری برخوردار هستند و تنها نکته ای که گفته می شود این است که کدام روغن اسید چرب و ترانس و... دارد و کدام ندارد در صورتی که یکی از مسائلی که در طب جدید مورد غفلت و یا به عمد مورد تغافل قرار گرفته است این است که باید یک ترکیب خوب پیدا کرد نه صرفا به دنبال گزینه ها و فاکتور های جدا جدا باشیم. مسئله ای که به شدت طب جدید را در درمان بیماری ها و تولید دارو زمین گیر کرده است.

حال مسئله ای که باید به آن بپردازیم این است که چه روغنی استفاده کنیم و چرا؟

همان گونه که از مطالب بالا فهمیده شد در درجه اول اهمیت روغن زیتون قرار دارد. روغنی که از طرف همه مکاتب طبی مورد  تایید است و همه به سالم بودن آن اعتراف دارند. حتی در روایات اینگونه آمده که غذای متقیان و پارسایان و خورشت پیامبران و محبوب ترین خورشت پیامبر اسلام (ص) بوده است.

این تاکیدات به حدی است که علاوه بر تاثیر این روغن در سلامتی و پیشگیری، در درمان هم کارایی خوبی دارد.

در روایتی از پیامبر اسلام (ص) آمده : بر شما باد زیت (روغن زیتون) که مره (سودا و صفرا) و بلغم را برطرف می کند و اعصاب را تقویت می کند و مرض را برطرف می کند و اخلاق را نیکو می کند و نفس را خوش بو می کند و غم را می برد.

و در روایت دیگری از پیامبر (ص) آمده : بر تو باد زیت (روغن زیتون) و از آن بخور و با آن روغن مالی کن. که اگر کسی از آن بخورد و با آن روغن مالی کند شیطان چهل روز به او نزدیک نمی شود.

و در دیگر روایات گفته شده برای التهاب ها مفید است و در توان و میل جنسی هم تاثیر به سزایی دارد.

البته شرطی که در استفاده از این روغن با ارزش وجود دارد این است که اولا اصلی باشد و از جایی مطمئن تهیه شود و دیگر اینکه روغن با بو خاصیت بیشتری دارد بلکه خاصیت درمانی آن مخصوص با بو و دست‌کاری نشده می باشد.

مورد دوم : روغن پی گاو

متاسفانه یکی از گنج هایی که در دین ما وجود دارد و ما از آن غافل هستیم بلکه اصلا از آن خبر نداریم روغن پی گاو است .

تاکیدات روایات در این باره به قدری جالب و خیره کننده هستند که انسان نمی تواند از آن ها به راحتی بگذرد و آن ها را نا دیده بگیرد.

از طرف دیگر این روغن دارای چنان اهمیتی است که وقتی خداوند می خواست قوم یهود را به خاطر ظلمی که انجام داده بودند تنبیه و مجازات کند این روغن را بر آن ها حرام می کند!! آیه قرآن به این حقیقت جالب و اعجاب انگیز اشاره دارد. «فَبِظُلم من الذین هادوا حرَِِّمنا عَلیهم طیبات اُحلت لهم» / نسا 160

در روایتات متعددی با سند های معتبر این جمله تکرار شده که «هر کسی لقمه ای از شحم بخورد همان مقدار بیماری از بدن او خارج می شود» این تعبیر تعبیر ساده ای نیست و درباره کمتر چیزی چنین جمله جالبی داریم.

البته در این که نوع این شحم چه چیزی است در روایت دیگری تعیین شده که منظور شحم و چربی گاو است.

در روایتی از امام صادق علیه السلام اینگونه سوال شد که آن شحم (چربی) که به اندازه آن بیماری از بدن خارج می شود کدام است؟ و امام علیه السلام جواب می دهند «آن شحم (پی) گاو است»

در روایت معروفی از پیامبر (ص) اینگونه آمده که : گاو گوشتش مرض، شیرش شفا و شحمش دوا است. که منظور از شحم بنا بر گفته های مذکور همان چربی اطراف گوشت گاو می باشد.

پس معلوم می شود که اهمیت این روغن _که متاسفانه ما از آن بی اطلاع هستیم_ به قدری زیاد است که خاصیت دارویی دارد علاوه بر اینکه تجربه استاد معظم آیت الله تبریزیان نشان داده که در بیماری های فشار خون و چربی خون این روغن با ارزش بخش مهمی از درمان به شمار می رود. و نه تنها ضرری ندارد بلکه چربی های مضر را از بدن خارج می کند.

مورد سوم : روغن کنجد

این روغن هم خاصیت زیادی دارد و در کنار روغن زیتون یکی از روغن های بسیار خوب می باشد تا جایی که در بسیاری از ترکیبات دارویی توصیه به استفاده و مصرف از این روغن خوب  و مفید شده است. و اهمیت آن برای عزیزان و دوستان روشن و واضح است.

نکته ای که در این باره باید گفت این است که این روغن هر چند به خودی خود زیاد بو ندارد و یا بوی آن آزار دهنده نیست اما بو دار و طبیعی آن از خاصیت بیشتری دارد بلکه اگر در مراحل تصفیه چیزی به آن اضافه شود خاصیت خود را از دست می دهد.

مورد چهارم : روغن دوغ و شیر گاو

این مورد هم از موارد خوب در بین روغن ها به شمار می رود و از شهرت بیشتری برخوردار است که شاید این خصوصیت را به خاطر طعم و مزه خوبی که دارد کسب کرده باشد.

در روایات این روغن هم مورد مدح و تعریف قرار گرفته و به خاصیت و اهمیت آن اشاره شده هر چند برای افراد مسن ممنوع اعلام شده.